"Κριτήρα" όπως ονομάζεται από τους ντόπιους, και σε απόσταση 3 μίλια
βόρεια από το Ακρωτήριο Ταίναρο. Eίναι ένας πολύ ωραίος φυσικός λιμένας και αξιοθέατο της Μάνης αλλά και αρκετά ασφαλής όρμος καταφυγής, σχεδόν για όλους τους ανέμους, εκτός από τους βορειοανατολικούς και ανατολικούς.
Το σύγχρονο όνομα Πόρτο-Κάγιο (Πόρτο = λιμένας και Κάγιο = ορτύκι, δηλαδή Ορτυκολίμανο), καθιερώθηκε από το πέρασμα πολλών αποδημητικών πουλιών και ιδίως για τα περάσματα των ορτυκιών.Στη περιοχή του Πόρτο Κάγιο υφίστανται τα ερείπια δύο ιστορικών φρουρίων όπου το ένα έκτισαν οι Τούρκοι το 1570, και το άλλο ο Λάμπρος Κατσώνης το 1792 όταν οχυρώθηκε στον όρμο αυτό.
Στο μυχό του όρμου υφίσταται σήμερα ομώνυμος οικισμός Πόρτο Κάγιο που
αποτελεί και το επίνειο του Πάλυρου. Σήμερα διοικητικά υπάγεται στο Δήμο ανατολικής Μάνης. Οι μόνιμοι κάτοικοι του οικισμού στη τελευταία απογραφή ήταν 31. Δεν υφίσταται δημοτικό σχολείο, ο δε ηλεκτροφωτισμός και η οδική σύνδεσή του με τον περιφερειακό δρόμο της Μάνης έγινε στη δεκαετία του 1980.
Τους θερινούς μήνες ο όρμος κατακλύζεται σχεδόν από ιστιοφόρα σκάφη που κινούνται από Αιγαίο προς Ιόνιο πέλαγος και αντίστροφα, αλλά και από πολλούς τουρίστες, ιδίως Ιταλούς ερασιτέχνες αλιείς .
MyPhotoPics
Στο μυχό του όρμου υφίσταται σήμερα ομώνυμος οικισμός Πόρτο Κάγιο που
αποτελεί και το επίνειο του Πάλυρου. Σήμερα διοικητικά υπάγεται στο Δήμο ανατολικής Μάνης. Οι μόνιμοι κάτοικοι του οικισμού στη τελευταία απογραφή ήταν 31. Δεν υφίσταται δημοτικό σχολείο, ο δε ηλεκτροφωτισμός και η οδική σύνδεσή του με τον περιφερειακό δρόμο της Μάνης έγινε στη δεκαετία του 1980.
Τους θερινούς μήνες ο όρμος κατακλύζεται σχεδόν από ιστιοφόρα σκάφη που κινούνται από Αιγαίο προς Ιόνιο πέλαγος και αντίστροφα, αλλά και από πολλούς τουρίστες, ιδίως Ιταλούς ερασιτέχνες αλιείς .