Ανάβατος, ο "Μυστράς του Αιγαίου", νήσος Χίος, Ελλάς
Ο Ανάβατος είναι ένας εγκαταλελειμμένος μεσαιωνικός οικισμός της κεντρικής Χίου, ο οποίος σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει μόλις έναν κάτοικο.
Βρίσκεται στην κορυφή ενός απόκρημνου λόφου 450 μέτρων, γεγονός που του προσέδωσε το προσωνύμιο "Μυστράς του Αιγαίου". Διαθέτει φυσική οχύρωση και περιβάλλεται από δύο φαράγγια, ενώ η είσοδος στον οικισμό είναι δυνατή μόνο από τα βόρεια. Απέχει 16 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου.
Η ονομασία του οικισμού οφείλεται στη δύσβατη θέση στην οποία είναι κτισμένος. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα «αναβαίνω» που φανερώνει το ανέβασμα από τα χαμηλά προς τα ψηλά. Επιπλέον, με βάση την τοπική ιδιωματική διάλεκτο της Χίου, ο όρος Ανάβατος προσδιορίζει τον δύσβατο.
Η ίδρυση του Ανάβατου τοποθετείται στους μέσους βυζαντινούς χρόνους. Σύμφωνα με την παράδοση, δημιουργήθηκε από τους εργάτες που έφτασαν στη Χίο για την κατασκευή της Νέας Μονής επί Κωνσταντίνου του Μονομάχου. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο οικισμός δημιουργήθηκε λόγω των πειρατικών επιδρομών που μάστιζαν τα δυτικά παράλια του νησιού.
Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το Κάστρο, το οποίο χαρακτηρίζεται από την πυκνή δόμηση των οικιών, οι οποίες ακουμπούν η μία στην άλλη, και εξωτερικό περίβολο με πύλη εισόδου στον βορρά. Έχει έκταση 800 τετραγωνικά μέτρα.
Τα κτίρια που ξεχωρίζουν στο κάστρο είναι ο ναός του Ταξιάρχη, σε ρυθμό δίκλιτης βασιλικής και το λεγόμενο Τριώροφο, το οποίο είχε λιοτρίβι στο ισόγειο, δεξαμενή και σχολείο στον όροφο και στην κορυφή το ναό της Παναγιάς των Εισοδίων.
Τα υπόλοιπα κτίρια είναι κυρίως διώροφα, με το ισόγειο να χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικός χώρος ή στάβλος, ενώ στον όροφο βρισκόταν η κατοικία της οικογένειας. Οι δύο όροφοι επικοινωνούν με εσωτερικό κλιμακοστάσιο. Έχουν λίγα μικρά τοξωτά ανοίγματα στον όροφο και οι υπαίθριοι χώροι είναι ελάχιστοι. Τα σπίτια εδράζονται πάνω στο βράχο χωρίς θεμέλια.
Το υλικό κατασκευής είναι ο τοπικός ασβεστόλιθος και για κονίαμα χρησιμοποιείται αργιλόχωμα με μικρή περιεκτικότητα σε ασβέστη και άμμο. Οι παρεμβάσεις στο περιβάλλον είναι ελάχιστες, και συνήθως αφορούν την μετακίνηση πετρών για τη δημιουργία πατημάτων.
MyPhotoPics
