πρωτοχριστιανικά μνημεία στον ελληνικό χώρο, το οποίο υπήρξε ένα μεγάλης σημασίας θρησκευτικό κέντρο για τους Ναξιώτες. Ενώ σήμερα όπου έχει αποδοθεί ως μουσείο, έχει μετατραπεί σε ένα παγκόσμιου ενδιαφέροντος μνημείο με επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Ο ναός κατά το παρελθόν υπήρξε καθολικό μοναστήρι και έχει μοναδική αρχιτεκτονική. Είναι κτισμένος με γυμνή λιθοδομή, τρίκογχο κωνικό δώμα με τρούλο και τρία μονόχωρα παρακλήσσια με τρούλους στη βόρεια πλευρά. Κάποιες από τις τοιχογραφίες που έχουν καταφέρει να διασωθούν χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα. Μάλιστα οι ειδικοί τις θεωρούν ως τις παλαιότερες των Βαλκανίων.
Επιπλέον μέσα στην εκκλησία διασώζονται το μαρμάρινο τέμπλο, οι μαρμάρινοι κηροστάτες αλλά και η παλιά εικόνα της Παναγίας Δροσιανής. Για την οποία κατά τους αιώνες έχουν υπάρξει πολλοί θρύλοι και παραδόσεις. Η παράδοση θέλει την εικόνα της Παναγίας να μεταφέρεται κάθε βράδυ στην σημερινή θέση όποτε οι κάτοικοι της περιοχής ξεκινούσαν να θεμελιώσουν το μοναστήρι σε διαφορετικές τοποθεσίες κάθε φορά.
Μία εκδοχή του ονόματος υπήρξε διότι η εικόνα ίδρωνε κάθε φορά που οι κάτοικοι της Μονής απειλούνταν από κάποιο κίνδυνο. Ακόμη μία εκδοχή που υπάρχει είναι ότι, η Παναγία ευλόγησε με τη χάρη της τον τόπο, χαρίζοντάς του πολλά νερά και για αυτό το μέρος είναι δροσερό.
Στον κεντρικό ναό του μοναστηριού που είναι μονόχωρος τρίκογχος με τρούλο, κτισμένος κατά τον αιγαιοπελαγίτικο τρόπο, με ακατέργαστες πέτρες, μετά από πολύχρονες προσπάθειες έχουν αποκαλυφθεί, όλο το αρχιτεκτονικό μεγαλείο του ναού καθώς και οι πρωτότυπες τοιχογραφίες του 7ου αιώνα, που για πολλές εκατονταετίες καλύπτονταν από μεταγενέστερες τοιχογραφίες που φτάνουν μέχρι τον 14ο αιώνα.
Χαρακτηριστικό είναι και το μικρό κοιμητήριο που βρίσκεται κοντά στην είσοδο του ναού, που είναι από τα αρχαιότερα των Βαλκανίων (4ος ή 6ος αιώνας). Βρίσκεται σε απόσταση 30 λεπτών από την πόλη (χώρα) του νησιού μέσα από τον δρόμο που περνάει από τα χωριά και την ενδοχώρα της Νάξου.
MyPhotoPics