Αετομηλίτσα Ιωαννίνων, Ελλάς

Η Αετομηλίτσα, παλαιότερα Δέντσικο - Ντένισκο και Γαλαταριά, ανήκει στον νομό Ιωαννίνων, στην επαρχία Κονίτσης, στις νότιες πλαγιές του όρους Γράμμου, Ελλάς. Είναι το βορειότερο χωριό του νομού στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, έχει πληθυσμό  200 άτομα κατά την απογραφή του 2021 και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.450 μέτρων. Το όνομα Ντένισκο είναι σλάβικο και σημαίνει προσήλιο, που δηλώνει και τον γεωγραφικό προσανατολισμό του χωριού. 

Το 1928 μετονομάστηκε σε Αετομηλίτσα. Οι κάτοικοι του χωριού
κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, δημιούργησαν ένοπλες ομάδες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, οι οποίες έλαβαν μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα και έτσι οι Αετομηλιτσιώτες βρέθηκαν διάσπαρτοι σε Έδεσσα, Φλώρινα, Σέρρες αλλά και σε άλλες πόλεις και χωριά της Μακεδονίας.


Είναι καθαρά κτηνοτροφικό χωριό και κατοικείται μόνο το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα οι οικογένειες των κτηνοτρόφων κατεβαίνουν με τα κοπάδια τους κυρίως στους νομούς της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας.

Η Αετομηλίτσα άρχισε πάλι να αποκτά το παραδοσιακό της χρώμα,
καθώς επανήλθαν τα καλντερίμια, οι πλακόστρωτες πλατείες και τα πέτρινα τοιχία. Η κοινότητα το καλοκαίρι στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτήριο στην κεντρική πλατεία του χωριού, ενώ τους χειμερινούς μήνες μεταφέρεται στη Λάρισα. Από το 2004 λειτουργεί και το ΚΕΠ Αετομηλίτσας.

Στο χωριό λειτουργούν τους καλοκαιρινούς μήνες δύο ταβέρνες και ένα καφέ μπαρ, που βρίσκονται στην πλατεία. Το πνευματικό κέντρο του χωριού κοσμεί την είσοδο της πλατείας, ενώ η δημιουργία του καταφυγίου συνέβαλε στην τουριστική ανάπτυξη του χωριού.


Μπορείτε να δείτε:




Τον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου



Το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Αετομηλίτσας. Ιδρύθηκε το 2010 στο νότιο μέρος του χωριού. Διαθέτει πάνω από 500 εκθέματα στον θεματικά διαμορφωμένο εκθεσιακό του χώρο, καθοδηγώντας τον επισκέπτη σε μία ευχάριστη γνωριμία με την τοπική ιστορία, την παράδοση του τόπου κατά την διάρκεια των διαφόρων εκφάνσεων της ζωής των κατοίκων.

Τα εκθέματα ανήκουν στην περίοδο από το 1900 έως το 1960, υπάρχουν όμως και κάποια εκθέματα προγενέστερα ή μεταγενέστερα αυτής της χρονολογικής περιόδου. και αφορούν στις παραγωγικές δραστηριότητες της κτηνοτροφίας, αλλά και με τις παραδοσιακές τεχνικές, όπως την υφαντική, τη ραπτική, την κεντητική.


Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν χρηστικά αντικείμενα, κτηνοτροφικά και οικιακά εργαλεία, αργαλειός, πλούσια υφαντά τεκμήρια γεγονότων – έγγραφα, φωτογραφικό υλικό, όπλα από την περίοδο των πολέμων.

Το πνευματικό κέντρο Αετομηλίτσας. Εγκαινιάστηκε το 1995. Κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου από δωρεές των κατοίκων του χωριού και μελών του συλλόγου μας. Κοσμεί την είσοδο της χωριού και δημιουργήθηκε για συμβάλει στην καλλιέργεια του πνεύματος των νέων της Αετομηλίτσας.

Τον Ξενώνα και το Καταφύγιο της Αετομηλίτσας. Λειτουργούν όλο τον χρόνο και σας περιμένουν για να ανακαλύψετε την ομορφιά και μαγεία της άγριας φύσης, την μοναδική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, καθώς και τις αλπικές λίμνες στις τριγύρω κορφές με την ψηλότερη σε όλο τον Ελλαδικό χώρο την Gistova (Γκιστόβα) με υψόμετρο 2360μ πάνω από τη κορυφή Γράμμουστα. 


Την κοινότητα. Στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτίριο στην κεντρική πλατεία του χωριού, ενώ τους χειμερινούς μήνες μεταφέρεται στη Λάρισα. Από το 2004 λειτουργεί και το ΚΕΠ Αετομηλίτσας.  


Ο Αετός

MyPhotoPics