Το Ναυτικό και Ιστορικό μουσείο που βρίσκεται στο Γαλαξίδι νομός Φωκίδος, Ελλάς, εικονογραφεί την ζωή και την ναυτική επίδοση των κατοίκων του για πέντε χιλιετίες, από την προϊστορική περίοδο μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα ως θεματοφύλακας της συλλογικής μνήμης της περιοχής. Eίναι το αρχαιότερο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας με την πλουσιότερη συλλογή πινάκων Ελληνικών Ιστιοφόρων. Το αρχικό κτίριο που στέγασε το Μουσείο κτίστηκε το 1868-1870 και είναι δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.
Ανακαινίστηκε το 1979 και αργότερα με χρηματοδότηση του Ιδρύματος "Σταύρος Σ. Νιάρχος", το 2000 έγιναν εργασίες επισκευής και συντήρησης των εκθεμάτων και στην συνέχεια ανακαίνιση και επέκταση του κτιρίου.
Εμπνευστής και ιδρυτής της πινακοθήκης από το 1928, είναι ο γιατρός Ευθύμιος Βλάμης, ο οποίος διετέλεσε δήμαρχος Γαλαξειδίου. Ζήτησε από τους κατοίκους του Γαλαξιδίου τα ναυτικά αντικείμενα που είχαν στα σπίτια τους. Συγκεντρώθηκαν τότε χάρτες, εργαλεία, πίνακες ιστιοφόρων, ναυτικά όργανα, διάφορα κειμήλια και ακρόπρωρα, που αποτέλεσαν το πρώτο υλικό.
Από τα εκθέματα της πινακοθήκης, αξιολογότερα είναι οι πίνακες ιστιοφόρων, τα ακρόπρωρα με ξυλόγλυπτες γυναικείες μορφές, ναυτικά όργανα, ημερολόγια των πλοίων, νηολόγια των Γαλαξειδιώτικων καραβιών και οι πίνακες του λαϊκού ζωγράφου και καπετάνιου Πέτρου Πετραντζά,
όπως και όπλα της εποχής και άλλα κειμήλια από την συμμετοχή στην επανάσταση του 1821 σε ξηρά και θάλασσα.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των Γαλαξιδιωτικών καραβιών ήταν πως τα κάτω άκρα των ιστίων τους, ήταν βαμμένα άσπρα, για να αναγνωρίζονται από μακριά. Γι’ αυτό και τα ονόμαζαν "άσπρα τουρκέτα" ή "άσπρες κολόνες.
Στην Πλώρη, το μπροστινό τμήμα του καραβιού, υπήρχε το ακρόπρωρο, συνήθως η "φιγούρα" ή "γοργόνα", όπως την αποκαλούσαν, καθώς παρουσιαζόταν, ως η "ψυχή" του καραβιού.
Επίσης σε ειδική προθήκη, φυλάσσεται το "Χρονικό του
Γαλαξειδίου". Είναι μια σύντομη χειρόγραφη περίληψη της ιστορίας του Γαλαξειδίου από τον 10ο έως τον 17ο αιώνα. Βρέθηκε το 1864 από τον Γαλαξειδιώτη μεσαιωνοδίφη Κωνσταντίνο Σάθα σε μια κρύπτη στα ερείπια της Βασιλικής Μονής του Σωτήρος. Φέρεται να το είχε γράψει κάποιος ιερομόναχος με το όνομα Ευθύμιος το 1703. Το Χρονικό εκδόθηκε το 1865 από τον Κ. Σάθα, που πρόσθεσε εκτενή σχόλια.
"Άγιος Σπυρίδων", ακουαρέλα, 61x81 εκ. από τον Γάλλο ζωγράφο Louis Roux, 1817-1903. Βρίσκεται στο Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου.
Είσοδος του μουσείου τώρα
Μια εικόνα από το Πανέμορφο Γαλαξίδι! MyPhotoPics
