Οι μόνιμοι κάτοικοί της, που τον χειμώνα παραχειμάζουν σε
χαμηλότερους τόπους της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, είναι στο μεγαλύτερό τους μέρος Βλάχοι. Κύρια απασχόλησή τους είναι η κτηνοτροφία, η υλοτομία και ο τουρισμός. Οι γυναίκες υφαίνουν χοντρά μάλλινα υφάσματα, κουβέρτες και χαλιά. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός της φτάνει περίπου τους 5.000 κατοίκους.
Ιδρυτές και πρώτοι άποικοι της Σαμαρίνας θεωρούνται οι
κάτοικοι του χωριού Πραιτώρι της Θεσσαλίας. Ιστορικοί χάρτες της περιοχής που τοποθετούνται τον 16ο και 17ο αιώνα αναφέρουν τη θέση της Σαμαρίνας ως Santa Maria de Praitoria. Η πρώτη μνεία γίνεται σε χάρτη του 1560, οπότε τότε ήδη πρέπει να θεωρηθεί οικισμένη. Στην συνέχεια η πρώτη αναφορά του νεώτερου τύπου "Σαμαρίνα", βρίσκεται στα 1819 σε επιγραφή του ναού του Αγίου Σωτήρος στο μοναστήρι της Σαμαρίνας.
Η Σαμαρίνα, όπως και τα άλλα βλαχοχώρια της Βόρειας Πίνδου, παρουσιάζει αξιόλογη προσφορά στους απελευθερωτικούς αγώνες του ελληνικού έθνους. Έχει αναδείξει ηρωικές μορφές, όπως ο Γιάννης Πρίφτης, τα Παιδιά της Σαμαρίνας που έπεσαν ηρωικά στο Μεσολόγγι, ο καπετάν Αρκούδας και πολλοί άλλοι.
Στο παλαιό χωριό, 4χλμ νότια του σημερινού χωριού
συναντάμε μέσα στο δάσος το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής χτισμένο το 1713, βυζαντινού ρυθμού, το εσωτερικό του είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες ντόπιων αγιογράφων. Εδώ λειτουργούσε σχολή αγιογραφίας. Το μοναστήρι πρόσφερε πολλά στη διάρκεια της τουρκοκρατίας, υπήρξε κέντρο κλεφτών και αρματολών.
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα (1813), επίσης από ντόπιους αγιογράφους. Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται εντός του χωριού, χτίστηκε το 1840 και διαθέτει αξιόλογο τέμπλο καθώς και παλιές εικόνες. Αξιόλογες παλιές εικόνες του 18ου αιώνα σώζονται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία που χτίστηκε το 1795.
Η Μεγάλη Παναγιά, μια ξυλόστεγη βασιλική, χτίστηκε το 1812. Τοιχογραφήθηκε δέκα χρόνια αργότερα, ενώ σήμερα είναι ο μητροπολιτικός ναός της περιοχής.
τις αρχές του 20ού αιώνα ένα πεύκο που σήμερα, αιωνόβιο πια, έχει ξεπεράσει κατά πολύ σε ύψος τον επιβλητικό ναό και είναι το καμάρι των κατοίκων.
Στις 15 Αυγούστου γίνεται 3ήμερο πανηγύρι της Παναγίας.
Οι βρύσες του χωριού είναι όλες πέτρινες:
Της Μεγάλης Παναγίας
Στη Κοινότητα του χωριού, στο κέντρο της Σαμαρίνας συστεγάζεται το αρχαιολογικό – λαογραφικό μουσείο. Εδώ φυλάγονται παραδοσιακές στολές και παλιά εργαλεία των ντόπιων.Μνημείο 1940. Σε υψόμετρο 1728μ, στην περιοχή Αννίτσα, έχει στηθεί μνημείο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για τους 120 Πεσόντες Γρεβενιώτες Αξιωματικούς και οπλίτες εναντίον της 3ης Μεραρχίας Ιταλών Αλπινιστών JOULIA τον Νοέμβρη του 1940.
Την Άνοιξη
Τον Χειμώνα
Οι δριστέλες MyPhotoPics