κήπους που καλλιεργούσαν κοντά στη μονή οι μοναχοί.
Κατά τον Σεραφείμ Βυζάντιο το μοναστήρι χτίστηκε το 1212 από κάποιον αρχιεπίσκοπο Γρηγόριο και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου καθώς είναι σκαρφαλωμένο στο κοίλωμα ενός ψηλού κατακόρυφου βράχου.
Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος φθάνει ως τη βάση του βράχου και από εκεί ένα μονοπάτι σκαλισμένο στο βράχο και μια ξύλινη γέφυρα, οδηγούν στο μοναστήρι. Κατά την τουρκοκρατία η ξύλινη γέφυρα ήταν κινητή. Οι μοναχοί την ανέβαζαν με μοχλό ώστε να προστατεύονται από επιδρομές.
Το σπήλαιο έχει μήκος 240 μ. και εξερευνήθηκε το 1956 από τη σπηλαιολόγο Άννα Πετροχείλου. Eίναι προσιτό με μικρές μόνο δυσκολίες. Οι σταλακτίτες είναι σπάνιοι ,καθώς και τα νερά με εξαίρεση 2 μικρές λιμνούλες που υπάρχουν κοντά στην είσοδο.
Σύμφωνα με την παράδοση στην μονή Κηπίνας λειτούργησε κρυφό σχολειό καθώς επίσης χρησιμοποιήθηκε και σαν φρούριο κατά την ελληνική επανάσταση του 1821 εξαιτίας της δυσπρόσιτης θέσης της.
Τα αρχονταρίκια όπως
και τα κελιά, θυμίζουν περισσότερο δωμάτια ξενώνα με αρκετή άνεση, με το τζάκι αλλά και την θέα τους.