Σπήλαιο Πεντέλης, νομός Αττικής, Ελλάς

Το Σπήλαιο Πεντέλης ή Σπήλαιο Αμώμων βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του όρους Πεντέλη, στην Αττική, Ελλάς  και σε υψόμετρο 720  μέτρα, βορειοανατολικά του λεκανοπεδίου Αττικής. Έγινε γνωστή και ως Σπηλιά του Νταβέλη, αν και η σχέση με το λήσταρχο αμφισβητείται.

Η σπηλιά αρχικά δεν είχε κάποια δίοδο προς τον εξωτερικό
χώρο του βουνού. Το εσωτερικό της σπηλιάς ανακαλύφθηκε από τους αρχαίους Έλληνες όταν λάξευσαν το βουνό για την παραγωγή του πεντελικού μαρμάρου. Στην αρχαιότητα υπήρξε ιερό του Πανός. 

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους αποτέλεσε ησυχαστήριο μοναχών που είχαν εγκατασταθεί σχεδόν σε όλη την Πεντέλη, των λεγομένων "Αμώμων" από όπου και έλαβε το όνομά του. Στους νεότερους χρόνους φέρεται να αποτελούσε κρησφύγετο του λήσταρχου Νταβέλη από όπου και το επικρατέστερο όνομα του σπηλαίου. Το σπήλαιο αυτό εξερευνήθηκε πλήρως από το ζεύγος των σπηλαιολόγων Γιάννη και Άννας Πετρόχειλου. Η είσοδός του είναι αρκετά μεγαλοπρεπής όπου επί της δεξιάς πλευράς της διασώζονται σε εσωκοιλώματα του βράχου, δύο μικρά συνεχόμενα ναΐδρια. 

Το πρώτο του Αγίου Νικολάου, με αγιογραφίες, βυζαντινής περιόδου, και το δεύτερο του Αγίου Σπυρίδωνα, λιγότερο φροντισμένο. Επίσης φέρονται σε διάφορα σημεία της εισόδου και ανάγλυφες παραστάσεις χριστιανικών συμβόλων π.χ. σταυροί, αετοί κ.λπ. Μετά την είσοδο ακολουθεί ένας πελώριος θάλαμος κατηφορικός μήκους 112 μέτρων και μέγιστου πλάτους 40 μέτρων. 

Στο μέσον του θαλάμου αυτού υφίσταται κατακόρυφο βάραθρο 15 μέτρων. Επίσης στο χαμηλότερο σημείο του θαλάμου, προς το τέλος του, υφίσταται και έτερο βάραθρο με ελικοειδές επικίνδυνο πέρασμα, βάθους περίπου 10 μέτρων, που καταλήγει σε μικρή λίμνη.

Σήμερα, ένα μεγάλο τμήμα του σπηλαίου έχει σφραγιστεί. Η
σπηλιά και ο χώρος γύρω από αυτή, υπέστη την δεκαετία του 1970 μεγάλες παρεμβάσεις λόγω έργων που εκτελούσε τότε το υπουργείο άμυνας οι οποίες αλλοίωσαν τόσο το εσωτερικό της όσο και τον περιβάλλοντα χώρο. 

Παρόλα τα παράπονα για την καταστροφή ενός χώρου αρχαιολογικής σημασίας, δεν μπορούσε να βρεθεί ποιος ήταν πίσω από τις εργασίες αυτές ή γιατί γίνονταν. Το σπήλαιο Νταβέλη δεν έχει δοθεί σε τουριστική εκμετάλλευση.

Στην σημερινή είσοδο της σπηλιάς, στη δεξιά της πλευρά, ο

επισκέπτης μπορεί να δει ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Σπυρίδωνα, κτισμένο τον 10ο-11ο αιώνα μ.Χ.

    MyPhotoPics