Θέατρο Νο, Ιαπωνία

Το Θέατρο Νο είναι παραδοσιακό είδος ιαπωνικού δράματος. Aναπτύχθηκε μαζί με το κιόγκεν και  εμφανίστηκε τον 14ο αιώνα. Έχει τις ρίζες του στο θρησκευτικό τελετουργικό αλλά εξελίχθηκε από αριστοκρατικές και λαϊκές μορφές τέχνης. Η μορφή που διατηρείται μέχρι σήμερα, δόθηκε στο Νο, κατά την περίοδο Μουρομάτσι (1336-1573), από τον Κανάμι Κιγιοτσούγκου και τον γιο του Ζεάμι Μοτοκίγιο, όταν και χορηγούνταν από τους σογκούν Ασικάγκα.

Παραστάσεις συνεχίζονταν κατά τους επόμενους αιώνες, αλλά νέα έργα σταμάτησαν να δημιουργούνται μετά τον 16ο αιώνα. Στις αρχές του 17ου αιώνα αποκλείστηκαν για λόγους δημόσιας ηθικής οι γυναίκες ηθοποιοί, από το Νο, όπως και στο Καμπούκι. 

Κατά την περίοδο 1868-1912, παρόλο που το Νο έχασε την κρατική χορήγηση, αναγνωριζόταν ως ένα από τα τρία είδη εθνικού θεάτρου της Ιαπωνίας. Υπάρχουν περίπου 1500 επαγγελματίες ηθοποιοί θεάτρου Νο, ενώ το σύγχρονο ρεπερτόριο περιλαμβάνει 250 έργα.

Οι συντελεστές των παραστάσεων Νο είναι:
1.Σίτε: ο πρωταγωνιστής της παράστασης. Όταν αρχικά εμφανίζεται ως άνθρωπος ονομάζεται μαεσίτε, ενώ όταν αργότερα εμφανίζεται ως φάντασμα, νοτσισίτε.
2.Σιτετσούρε: η συντροφιά του σίτε.
3.Γουάκι: ο ρόλος που αποτελεί το αντίθετο του σίτε.
4.Γουακιτσούρε: η συντροφιά του γουάκι.
5.Κόκεν: όσοι δουλεύουν στα παρασκήνια, συνήθως ένα με τρία άτομα.
6.Γιουτάι: η χορωδία, αποτελούμενη από έξι ως οχτώ άτομα.
7.Χαγιάσι ή χαγιάσι-κάτα: οι μουσικοί του θεάτρου. Παίζουν τέσσερα όργανα: φούε (γιαπωνέζικο φλάουτο), το οτσουζούμι (τύμπανο σε σχήμα κλεψύδρας), κοτσουζούμι (τύμπανο που παίζεται στον ώμο) και ταϊκό (τύμπανο με μικρά ραβδία).

Μια κλασική παράσταση Νο περιλαμβάνει τη χορωδία, την ορχήστρα, και το λιγότερα ένα σίτε και ένα γουάκι. Γενικά τα κοστούμια των ηθοποιών Νο είναι πλούσια, φτιαγμένα από αστραφτερό μετάξι, ενώ φέρουν συμβολικά σχήματα, αναλόγως του ρόλου. Το κοστούμι του σίτε ήταν υπερβολικό, ενώ των σιτετσούρε, γουακιτσούρε σταδιακά απλοποιήθηκε. 
Στους πρώτους αιώνες, τα κοστούμια των ηθοποιών ήταν σύμφωνα με τους ρόλους τους. Για παράδειγμα, κάποιος αυλικός θα φορούσε επίσημη ρόμπα, ενώ κάποιος απλός άνθρωπος ένα κοινό ένδυμα. Τα τυποποιημένα κοστούμια με τους συμβολισμούς, καθιερώθηκαν στα τέλη του 16ου αιώνα.

Οι μάσκες του θεάτρου Νο φτιάχνονται από υλικά όπως πηλός, βερνίκι, ύφασμα, χαρτί και ξύλο. Καθώς, οι ηθοποιοί ήταν άντρες στη μέση ηλικία, απεικονίζουν θηλυκά ή μη ανθρώπινα πρόσωπα (θεοί, δαίμονες, ζώα), αλλά και νεαρούς ή γηραιότερους άνδρες. Απ' την άλλη πλευρά όσοι ηθοποιοί δε φοράνε μάσκες, παίζουν το ρόλο ενήλικου ανδρός, στην ηλικία των είκοσι, των τριάντα ή των σαράντα. Συνήθως, μόνο ο σίτε φοράει μάσκα. Ο σιτετσούρε και ο γουακιτσούρε φοράνε μάσκες όταν πρόκειται για γυναικείους ρόλους.

Οι παραστάσεις Νο συνοδεύονται από χορωδία και μουσικούς, τους λεγόμενους νο-μπαγιάσι. Έχει χαρακτηριστεί ως "Ιαπωνική Όπερα", αλλά οι φωνές της χορωδίας καλύπτουν λίγες νότες. Πάντως είναι ξεκάθαρο ότι η μελωδία δεν αποτελεί το σημαντικότερο μέρος των τραγουδιών στο Νο. Τα κείμενα είναι ποιητικά, στηριζόμενα σε μεγάλο βαθμό στο ρυθμό της ιαπωνικής ποίησης, ενώ χαρακτηρίζονται και από οικονομία στις εκφράσεις.

    MyPhotoPics